اقْتُلُواْ یُوسُفَ أَوِ اطْرَحُوهُ أَرْضًا یخَلُ لَکُمْ وَجْهُ أَبِیکُمْ وَ تَکُونُواْ مِن بَعْدِهِ قَوْمًا صَالِحِینَ(9)
- مشورت برادران شامل:
فصل 1: مشورت در مورد یعقوب (ع)
فصل 2: مشورت در مورد یوسف (ع)
- دو نظر درباره‌ی یوسف(ع):
1. کشتن یوسف(ع) 2. انداختن او در چاه یا سرزمینی دور
مشورت در رابطه با دو مطلب:
1.توجه کامل پدر به یوسف(ع) و برادرش و بی‌توجهی به ایشان
2. رهایی خود از این گرفتاری با ریختن نقشه
«اقْتُلُواْ یُوسُفَ»
- علت ذکر یوسف(ع) به تنهایی:
1. عنایت و توجه یعقوب (ع) به یوسف (ع)، هر چند برادرش نیز تحت محبت یعقوب (ع) بود.
2. خواب یوسف(ع)و اختصاص عنایات الهی نسبت به او
علت ذکر یوسف(ع) با برادرش: شاید یعقوب(ع) به مادر آن‌دو محبت بیشتری داشته که موجب حسادت برادران شده است.
«أَوِ اطْرَحُوهُ أَرْضًا»
2. انداختن یوسف در چاه یا سرزمینی دور
دلالت بر سرزمین دور
الف) نکره آمدن «ارض»
ب) لفظ «طرح» که برای اشیای دور ریختنی به کار می‌رود.
تردید ایشان بین دو نظر: دلیل بر اینکه هر دو نظر نزد ایشان مقبول بود.
«یخَلُ لَکُمْ وَجْهُ أَبِیکُمْ»
جلب توجه پدر: با انجام یکی از این دو کار
کنایه از خالص شدن محبت پدر برای ایشان:گویا یوسف مانعی برای ایشان است.
مرجع ضمیر «مِن بَعْدِهِ » یوسف یا قتله یا نفیه
یعنی بعد از این گناه قومی صالح خواهیم شد.
- دلیل آیه: ایشان این کار را گناه دانسته و امر دین را محترم می‌دانستند ولی به دلیل غلبه حسد و تسویل نفس خود، را از عقوبت ایمن دانستند.
- اشتباه محاسباتی: جهالت به اینکه چنین توبه‌ای مقبول نیست، زیرا هدف بازگشت به خدا نیست، بلکه مکر با خداست.
- نکته تربیتی:اگر نمی‌توانید جلوی شر را بگیرید، حداقل از مقدار آن بکاهید.
- مراد از صلاح: صلاح در دین
قیل: صلاح امر دنیا
قَالَ قَائلٌ مِّنهُْمْ لَا تَقْتُلُواْ یُوسُفَ وَ أَلْقُوهُ فىِ غَیَبَتِ الْجُبِّ یَلْتَقِطْهُ بَعْضُ السَّیَّارَةِ إِن کُنتُمْ فَعِلِینَ(10)
مفردات:
الجب: چاهی که داخل آن سنگ‌چین نشده است،اگر چاهی سنگ‌چین شده باشد بئر طوی نام دارد.
الغیابه: گودالی که داخل آن دیده نشود.
غیابة الجب: اعماق چاهی که به دلیل تاریکی دیده نمی‌شود.
- انتخاب نظر دوم توسط گوینده که گفته بود: «أَوِ اطْرَحُوهُ أَرْضًا» مقید کردن به چیزی که او را از قتل یا امر منجر به هلاکت حفظ کند.
هدف پیشنهاد دهنده نظر دوم:
دور کردن یوسف بدون آلوده شدن دستشان به خون رحم
تصمیم به قرار دادن او در چاهی که کاروانیان او را بردارند.
دلالت سیاق: برادران نظر دوم را پذیرفتند.
نام گوینده‌ی سخن: روبین پسر خاله یوسف یا یهودا: بزرگترین و عاقل‌ترین برادر یا لاوی
«ال» در «الجب»: اگر «ال» جنس نباشد، منظور چاه مشخص است.
موضوع :
نظر بدهید