این مطالب از وبلاگ مطالعات حدیثی و قرآنی با اندکی دخل و تصرف به آدرس http://davariahad.blog.ir استخراج شده است. 

101. احادیث معلل نبوی

(علل الاحادیث پیامبر صلی الله علیه و آله و سلم)

102. «آب شور» در آیات و روایات و بررسی معانی تأویلی آن

مراد از شوری آب پیروان جمل (خطبه 13 نهج البلاغه: ماءکم زعاق، آیا این عبارت مربوط به بصره است یا مربوط به نحوه خلقت آن افراد؟ چرا شور؟ آب شور یک شهر چگونه باعث ملامت آن افراد می شود؟ مگر ملامت نباید مربوط به کارهای اختیاری باشد؟ معنای صحیح عبارت چیست؟ شارحان نهج البلاغه و سایر محدثان و تحلیل گران تاریخ چگونه این موضوع را تحلیل کرده اند؟)

103. موانع بازماندن از رسیدن به هدف اصلی بر اساس آیات و روایات

چگونه موانع ما را از هدف اصلی باز می دارد؟ (راه درمان چیست؟ حضرت امام خمینی رحمه الله فرموده اند: مواظب باشید توجه اذکار نماز شما را از محتوا و واقعیت نماز باز ندارد. )

104. معرفی شهدای قرآنی دفاع مقدس

(مناسب برای کتاب فرهنگی، ذکر زندگینامه، فعالیت قرآنی، و خاطراتی از زندگی قرآنی شهدای دفاع مقدس)

105. تفاوت های غم و شادی در اسلام و روان شناسی

106. درمان دردها در قرآن و نهج البلاغه

(نهج البلاغه قرآن را درمان دردها معرفی می کند: فیه شفاء المستشفی، در مطلب دیگری دارد: امش بدائک ما مشی بک و...)

107. بایسته های سیاسی دانشگاه ها

108. امنیت و آرامش در قرآن

(به عنوان نمونه: والذین امنوا و لم یلبسوا ایمانهم بظلم اولئک لهم الامن)

109. بررسی سندی و محتوایی حدیث: ان شیطانی آمن بیدی

(ر.ک.چهل حدیث امام خمینی رحمه الله ص 169)

110. احادیث مالک بن انس از امام صادق علیه السلام

(ر.ک. تاریخ عمومی حدیت دکتر معارف ص 122)

111. بازشناسی شیخ فاضل در کلام شیخ طوسی

شیخ فاضل در کلام شیخ طوسی کیست؟ (ر.ک.تاریخ عمومی حدیث دکتر معارف ص 388 و تاریخ حدیث شیعه ص 444)

112. بررسی تاثیر انقلاب اسلامی بر نگارش تفاسیر

113. بررسی چرایی علت عدم حضور برخی صحابه در کربلا

(مثلا جابر، ابن عباس، محمد بن حنفیه و...)

114. جایگاه ابوحمزه ثمالی نزد اهل تسنن

(ر.ک.تفسیر و مفسران ایت الله معرفت ص 418)

115. نقش اهل بیت علیهم السلام در تفسیر کبیر فخر رازی

(تفسیر و مفسران معرفت، ج2، ص 272-294)

116. تفاوت دیدن خدا با دین شیطان

(با توجه به آیه شریفه انه یرونهم هو قبیله من حیث ترونهم و آیه لاتدرکه الابصار و هو یدرک الابصار)

117. صفات عذاب در قرآن

( عذاب شدید، الیم، مهین، عظیم و... بررسی چگونگی و چرایی آن و تفاوت تعابیر)

118. رابطه بین کوه ها و زلزله

(و القی فی الارض رواسی ان تمید بکم)

119. زیبایی های قصه های قرآن

(بررسی موردی ؛ مثلا زیبایی های قصه حضرت یوسف علیه السلام؛ ر.ک.جلسه دوم تفسیر آیات الله جوادی آملی در سوره یوسف علیه السلام)

120. بررسی سندی و محتوایی خواسته های امام سجاد علیه السلام در اسارت از یزید

( در برخی منابع خواسته هایی مطرح شده است انند دیدن سر مبارک امام حسین علیه السلام، بازگرداند اموال غارت شده و بازگردادند کسی با اهل بیت علیهم السلام به مدینه ؛ تحلیل شود آیا درست است؟ چگونه امام درخواست کرده است؟ چرا درخواست کرده است؟ چه هدفی از این درخواست مد نظر امام بوده است؟ البته اگر اثبات شود که مطلبی را درخواست کرده است!)

121. بررسی روایات تفسیری امام علی علیه السلام در کتب تفسیری اهل تسنن

(بررسی موردی هم مناسب است)

122. تاثیر عقاید کلامی در تفسیر واژه «اب» در قرآن

123. «کلمه» در قرآن و احادیث

(با توجه به مصادیقی چون حضرت عیسی علیه السلام؛ ارتباط آیه با آیه لنفد البحر قبل ان تنفد کلمات ربی....)

124. تبیعت از آباء و اجداد در قرآن (چرایی، اندازه، میزان و محدوده سازگاری با اسلام و ...)

125. سیره حضرت یعقوب علیه السلام در قرآن

126. تعامل حضرت یعقوب علیه السلام با فرزندان در قرآن

127. رغبت های محمود و مذموم مومنان (ما کن لمومن رغبة تذله)

128. بررسی تطبییقی محتوای ادعیه عرفه امام حسین علیه السلام و امام سجاد علیه السلام.

129. الگو های قرآنی (ان فی رسول الله اسوی حسنه، حضرت ابراهیم علیه السلام، واصبر کما صبر اولوا العزم من الرسل و...)

130. احادیث نقل شده از حضرت زینب علیه السلام.

131. روایات تفسیری مربوط به امام مهدی علیه السلام در صحاح سته

132. روایات تفسیری امام سجاد علیه السلام

133. روش تفسیر امام هادی علیه السلام

134. جریان شناسی تفاسیر روایی (شیعه و سنی به طور مجزا)

 135. تضاد طبری با صحیحین در آیات الصفات

136. بررسی دلایل تارخی، فرهنگی و اجتماعی گسترش تفاسیر روایی در قرن 11 و 12

137. تفسیر روایی از نگاه آیت الله جوادی آملی

138. بررسی روایات فضایل اهل بیت علیهم السلام در تفسیر ابن کثیر

 139. روایات تفسیری امام حسین علیه السلام

 140. بررسی روایات تفسیری در تفسیر القرآن الکریم مصطفی خمینی

 141. مطالعه انتقادی روایات مربوط به اهل بیت علیهم السلام در نگاه ابن تیمیه

142. اسرائیلیات در صحیح بخاری

143. رؤیت پروردگار در تفاسیر (تطبیق نظرات نحله‌های کلامی)

144. اجتهادات تفسیر البرهان

145. اجتهادات تفسیر نورالثقلین

146. بررسی روش نقد روایات تفسیری در نمونه

147. روش علامه طباطبایی در تفسیر البیان فی موافقة الحدیث و القرآن

148. موضوعات پیشنهادی پایان نامه موسسه تمهید:

شناخت عوامل زمینه ها و شیوه های تکوین و فرایند فرهنگ پذیری و بررسی آن از منظرقرآن

تعیین مدل ها و شاخص های فرهنگ عمومی مطلوب از منظر قرآن

بررسی جریان ها و کانون های تأثیر گذار از منظر قرآن

مبانی اصلاح ساختار فرهنگی جامعه از منظر قرآن

مدل تبلیغ آرمانی از منظر قرآن

معیارهای اندازه گیری حاکمیت دین درجامعه ازمنظرقرآن

بررسی شیوه های نهادینه کردن ارزشهای دینی از منظر قرآن

بررسی مواجهه قرآن با خرده فرهنگ ها

استخراج سیاست های مطرح شده در قرآن نسبت به حفظ و انتقال انقلاب های ذکر شده از قرآن (پیامبران)

بررسی جایگاه گروه های مرجع(هنر مندان? دنشمندان? روحاینان و ...)از منظر قرآنی

بررسی ارزشها و هنجارهای مطلوب اجتماعی و سیاست های نهادیه کردن آنها از منظر قرآنی

بررسی تأثیر تحزب گرایی در فرهنگ دینی جامعه اسلامی از منظر قرآن

تدوین شاخصهای نظام سیاسی قرآن و مقایسه آن با نظامات دیگر

بررسی آسیبها و چالشهای اقتصادی جامعه از منظر قرآن

بررسی ارزشها و هنجارهای مطلوب اقتصادی از منظر قرآن

دکترین دفاعی قرآن در برابر تهاجم فرهنگی

دکترین قرآن در تعامل جامعه اسلامی با سایر ملل.

مبانی نظری (شامل مبانی معرفتی و اهداف راهبردی حضور دین در عرصه ارتباطات بین الملل) از منظر قرآن

چشم انداز وضع مطلوب نظام فرهنگی جهان و راهبردهای وصول بدان از منظر قرآن

راهبردهای معرفی اسلام در عرصه های بین المللی و آسیب شناسی آن بر اساس قرآن

راهبرد فرهنگی وحدت اسلامی و همکاری با سایر ادیان توحیدی از منظر قرآن

مفهوم شناسی مهندسی فرهنگ از منظر قرآن و نقد دیگرتئوریهای موجود

شناسایی مفاهیم بنیادین فرهنگی و تمدنی اسلام برای بکارگیری در مهندسی فرهنگی جامعه بر اساس قرآن

نظام برنامه ریزی کشور و جایگاه فرهنگ قرآنی در آن

ملاک ارزیابی فرهنگ کشور از منظر قرآنی

تئوری ها و نظریه های جنسیتی و نقد آنها بر اساس قرآن

سیاست های حاکم بر فعالیت های فرهنگی خانواده و و زنان از منظر قرآن

سیاست های نظام در بهداشت روانی، اخلاق و تربیت جنسی بر اساس قرآن

سیاست های جسیتی حاکم بر عرصه اجتماعی بر اساس قرآن

جایگاه مبلغ و فقیه در جامعه از دیدگاه قرآن

وجه اشتراک و تمایز فقیه و مبلغ در قرآن

تعامل پیامبران با مردم در قرآن

تعامل پیامبران با نهاد های فرهنگی

فرایند تبدیل جامعه علم گریز به علم پذیر در قرآن و بررسی نحوه مواجهه قرآن با علم

استخراج اولویت های آموزشی در قرآن و مدل نهادینه کردن این اولویت ها

149. موضوعات پیشنهادی آیت الله علیدوست. (سایت سلسبیل)

150. حقوق اقلیت‏ ها در قرآن

151. گفتگوی حضرت سلیمان با حیوانات (بررسی موردی)

152. آهنگ پذیری قرآن

153. ویژگی فرهنگ جاهلی از دیدگاه قرآن

154. بررسی قصص قرآن به ترتیب نزول (بررسی موردی مثلا حضرت موسی علیه السلام یا ...)

155. بررسی آیات مربوط به یهودیان به ترتیب نزول

156. دشمن‌شناسی در قرآن

157. تفاوت اصحاب ائمه علیهم‌السلام

(بررسی موردی؛ مثلاً تفاوت عمار با دیگران که چرا عمار ملاک تعیین حق گردید؛ تفاوت‌های مالک با کمیل و...)

158. دشمن‌شناسی در قرآن و ادعیه

(دعای خاصی نیز می تواند محور باشد یا ادعیه نقل شده از یک امام و تحلیل چرایی این ادعیه با توجه به شرایط زمان)

159. تفاوت حوزه‌ی معنایی خوض در آیات قرآن (با سایر واژه‌های مترادف)

تفاوت خوض در آیات با تدبر در آیات که یکی مذموم و دیگری ممدوح است؛ وَإِذَا رَأَیْتَ الَّذِینَ یَخُوضُونَ فِی آیَاتِنَا فَأَعْرِضْ عَنْهُمْ حَتَّى یَخُوضُواْ فِی حَدِیثٍ غَیْرِهِ (انعام: 68)

160. ابزارهای شیطان برای اغوای مؤمنان در آیات و روایات

161. مراد از سماء در قرآن

162. مراد از ارض در قرآن

163. اسباب تأکید در قرآن (إنّ، أنّ و... با ذکر مصداق و نتایج تفسیری یا بررسی نظرات مفسران)

164. نحوه برخورد پیامبران با شیطان (یا شیطان از دیدگاه انبیاء علیهم‌السلام)

165. شیطان از دیدگاه ائمه علیهم‌السلام

166. زمینه‌های اطاعت از شیطان

167. آثار اطاعت از شیطان

168. صفات شیطان در قرآن و تطبیق آن با انسانهای بدکردار در قرآن

169. سیرتاریخی نام‌گذاری وحی به قرآن (ازجمله کتاب، قرآن، فرقان؛ بررسی به ترتیب تنزیلی و بررسی چرایی و حکمت آن ترتیب)

170. بررسی شیطان در قرآن به ترتیب تنزیلی

171. آیات ولایت در ترتیب تنزیلی

172. آیات حقوق اهل‌بیت علیهم‌السلام در ترتیب تنزیلی

173. آیات فضایل امیر مؤمنان علی علیه‌السلام در ترتیب تنزیلی

(چه فضیلتی در چه فضایی مطرح‌شده است؟ چرا؟ آیا آیات از ترتیب خاصی تبعیت می‌کند؟)

174. آیات مربوط به تحکیم بنیان خانواده در ترتیب تنزیلی

175. آیات مربوط به نحوه تعامل والدین با فرزندان در تفسیر تنزیلی

176. صحت یا سقم توجیه کردن هدف توسط وسیله در اسلام.

آیا هدف وسیله را توجیه می‌کند؟ (چرا یوسف برای نگه‌داشتن بنیامین چنین توجیهی ارائه کرد؛ چرا حضرت ابراهیم علیه‌السلام در مقابل ستاره‌پرستان و ماه و خورشیدپرستان چنین رفتاری نشان داد و درواقع نوعی توجیه بود؟ موارد فوق را چگونه تحلیل می‌کنیم؟)

177. پیامهای تربیتی برخورد یوسف با اطرافیان از منظر آیات و روایات

چرا یوسف علیه‌السلام برادر را نزد خود نگه داشت و از پدر و برادران جدا کرد؟

178. نحوه برخورد امام علی علیه‌السلام با اهل کتاب

179. روش تفسیر قرآن به قرآن در روایات تفسیری امام علی علیه‌السلام ( بررسی تطبیقی بین دیدگاه شیعه و اهل تسنن موضوع دیگری از همین سنخ است).

180. نقش نماز در تحکیم بنیان خانواده

181. نقش نماز در تربیت مذهبی کودکان و نوجوانان

182. جاودانگی قرآن در نگاه امیر مؤمنان علی علیه‌السلام

183. جامعیت قرآن در نگاه حضرت علی علیه‌السلام.

184. مقام محسنین در قرآن (انا نراک من المحسنین هم از سوی زندانیان و هم از سوی برادران یوسف گفته شد؟ یوسف چه کرده بود که این رفتار حسنه را در دید دیگران پیدا کرده بود؟ آیا رفتار محسن بودن در مقابل مردم باید باشد یا در مقابل خدا؟ در آیات دیگر نیز نکات زیبایی دیده می شود: ما علی المحسین من سبیل، ان الله مع الذین اتقوا و الذین هم محسنون و همچنین ارتباط حسنه با محسنین و درخواست حسنه در دنیا و آخرت با این مقام و نیز ارتباط حسنه با مودت اهل بیت علیهم السلام)

185. بررسی واژه های معرف گناه در صحیفه سجادیه مانند حوب در دعای رفع مرض

186. آرای قرآنی شهید صدر

187. ارتباط انسان و طبیعت از منظر قرآن

188. آسیب شناسی جامعه نبوی

189. اعجاز اخلاقی قرآن

190. اعجاز اخلاقی قرآن کریم

191. اعجاز تربیتی قرآن

192. اعجاز مدیریتی قرآن

193. امنیت جهانی از منظر قرآن کریم

194. اهداف نزول قرآن و نقش آنها در برداشت علمی از قرآن

195. بایسته های مدیر از منظر قرآن

196. بررسی تطبیقی معیار سعادت زن از منظر قرآن و فیمنیسم

197. بررسی عوامل شادمانی از دیدگاه آیات و روایات

198. بررسی فتنه‌ی اقتصادی از منظر قرآن کریم

199. بررسی معیار قرآنی بودن علوم انسانی

200. برنامه ریزی استراتژیک در قرآن کریم

201. پیشرفت اقتصادی مطلوب از منظر قرآن کریم

202. تأثیر جاهلیت مدرن در شکل‌گیری نظام اخلاقی با تکیه بر قرآن

203. تحلیل ادعای وجود تمام علوم در قرآن

204. تربیت عاطفی از منظر قرآن

205. تصمیم گیری از منظر قرآن

206. تفسیر اقتصادی قرآن

207. تفسیر روان شناختی قرآن

208. تفسیر سیاسی قرآن

209. تفسیر علمی از دیدگاه خاورشناسان

210. جایگاه اقتصادی زن و مرد از دیدگاه قرآن و روایات

211. جایگاه خانواده در پیشگیری از جرم از منظر قرآن کریم

212. جایگاه علوم انسانی در قرآن کریم

213. رابطه قرآن و سیاست خارجی مسلمانان از منظر رهبر انقلاب

214. رابطه قرآن و علوم انسانی از منظر شخصیت های علمی (بررسی موردی نظر یک شخصیت مطرح)

215. رابطه قرآن و علوم انسانی از منظر مقام معظم رهبری

216. راه کارهای مقابله با شیطان در صحیفه سجادیه

217. راه کارهای مقابله با شیطان در نهج البلاغه

218. راهکارهای اصلاح فرهنگ عمومی از دیدگاه قرآن

219. رشد شخصیت از منظر قرآن (عوامل، زمینه ها، راهکارها و...)

220. روش های امیدبخشی قرآن به انسان

221. روش های مقابله با دشمنان دین از منظر قرآن

222. زمینه ها و عوامل پیشرفت اقتصادی از منظر قرآن

223. سلامت معنوی در آموزه‌های دینی

224. شاخصه‌های جامعه مطلوب از منظر قرآن در تمدن اسلامی

225. فرایند چیرگی شیطان بر انسان از منظر قرآن

226. قدرت نرم از منظر قرآن

227. قرآن و مدیریت غریزه جنسی

228. گونه شناسی یهودیان مخاطب قرآن

229. مدیریت زمان از دیدگاه قرآن و روایات

230. مشارکت اجتماعی زنان از دیدگاه قرآن

231. مشروعیت قدرت سیاسی در قرآن

232. معیارهای نظریه‌پردازی علمی قرآن

233. مفهوم شناسی حریم خصوصی انسان در قرآن و حدیث

234. مؤلفه های تمدن اسلامی در نگاه مقام معظم رهبری(مدظلّه)

235. مؤلفه های سلامت روانی از نگاه قرآن

236. نقد دیدگاه مستشرقان درباره علوم قرآنی (بررسی موردی نظر یک مستشرق در باره موضوع خاص علوم قرآنی)

237. نقد و بررسی گرایش تفسیر اجتماعی قرآن کریم

238. نقش بصیرت در پیروی از رهبران الهی از منظر قرآن

239. نقش تربیتی مثال های قرآن

240. نقش عبادات در بهداشت جسمی

241. نقش عقل در تفسیر قرآن

242. نقش قرآن در توسعه حقوق بشر

243. نقش و جایگاه شرح صدر در مدیریت اسلامی

244. هنر قصه گویی قرآن از نگاه خاورشناسان

این مطالب از وبلاگ مطالعات حدیثی و قرآنی با اندکی دخل و تصرف به آدرس http://davariahad.blog.ir استخراج شده است. 

1. کثرت واژه های دخیل در سور مکی و مدنی و علت یابی آن

(بررسی میزان و تعداد واژگان دخیل در سور مکی و مدنی، مثلا با توجه به اینکه ربیون و ربانی که طبق نظر برخی جزء واژه های دخیل هستند در مدینه نازل شده اند. بررسی آماری و ریشه یابی)

2. بررسی فضای نزول آیات مربوط به حجیت خبر واحد

(در صورت حجیت خبر واحد و اثبات آن با توجه به آیات قرآن، در ترتیب نزول آیات توجه شود که چه مساله فرهنگی اجتماعی و یا سیاسی باعث شده است که این آیات نازل شود (غیر از سبب نزول)؛ به بیان دیگر علت اینکه خداوند در مکه یا مدینه امر به قبول خبر واحد کرده است چه بوده است؟)

3. محتوای تحدی قرآن

(در بحث تحدی و اعجاز قرآن آیا می توان گفت که تحدی در قرآن با توجه به عبارات مختلف در هر مورد متناسب با وجهی از اعجاز است؟ مثلا در تحدی به یک سوره وجهی در نظر است که همه سور دارند از جمله فصاحت و بلاغت و در تحدی به ده سوره به وجهی که حداقل یا حداکثر در ده سوره دیده می شود. در تحدی به کل قرآن مثلا به وجه عدم اختلاف البته اگر بتوانیم عدم اختلاف را به عنوان وجهی از وجوه اعجاز بنامیم. در اخبار از غیب و سایر وجوه نیز این مساله تبین گردد.)

4. اعجاز علمی قرآن در روایات اهل بیت علیهم السلام

(بررسی موردی نیز می تواند صورت گیرد، مثلا روایات پیامبر صلی الله علیه و آله و سلم، امام علی علیه السلام، امام رضا علیه السلام، امام صادق علیه السلام و...)

5. نگاهی دوباره به اعجاز علمی قرآن

(اعجاز علمی قرآن از نوع اعجاز در محتوا و معارف است. همچنین می تواند از نوع اعجاز در هماهنگی ایات باشد یعنی هیچ یک از آیات علمی قرآن با یکدیگر اختلافی ندارند؛ علاوه بر هماهنگی با تما علوم قطعی کشف شده توسط بشر تاکنون. فصاحت و بلاغت در این آیات نیز رعایت شده است یعنی اعجاز لفظی هم دارند، اعجاز علمی می توان از نوع اعجاز بیان اخبار غیبی قرآن باشد چرا که در آن به نوعی غیب گویی نموده است. آیا می توان به جای اعجاز علمی شگفتی های علمی را مطرح کرد؟ آیا مطالب علمی قرآن می توانند به عنوان نشانه ای بر نبوت پیامبر اسلام صلی الله علیه و آله و سلم باشند بدون اعجاز؟ همانند کتب پیامبران پیشین علیهم السلام).

6. ویژگی های سور مکی و مدنی

( در باب ویژگی های مذکور اغلب به ذکر برخی موارد کلی بسنده می شود در حالیکه به نظر می رسد این موارد کامل نیستند به عبارت صحیح تر «دقیق» نمی باشند؛ مثلا در سور مدنی از منافقین سخن گفته شده است در حالی که در سوره عنکبوت مکی نیز از آنها سخن گفته شده است؛ یا از علایم سور مکی وجود قصص انبیای قبلی است در حالی که در سوره حج آیات 43 و 44 نیز به این موضوع پرداخته اند هرچند بسیار جزئی (وَإِن یُکَذِّبُوکَ فَقَدْ کَذَّبَتْ قَبْلَهُمْ قَوْمُ نُوحٍ وَعَادٌ وَثَمُودُ وَقَوْمُ إِبْرَاهِیمَ وَقَوْمُ لُوطٍ وَأَصْحَابُ مَدْیَنَ وَکُذِّبَ مُوسَی فَأَمْلَیْتُ لِلْکَافِرِینَ ثُمَّ أَخَذْتُهُمْ فَکَیْفَ کَانَ نَکِیرِ) البته برخی از علما به ذکر استثناء ها اشاره کرده اند از جمله یا ایها الناس در همه سور مکی وجود دارد و در سور مدنی نیست جز در سوره حج؛ یا در باب قصص انبیاء سور بقره و آل عمران را در مستثنیات آورده اند. فرضیه رد نظریه های قبلی در باره علایم سور مکی و مدنی است و تعیین علایم جدید بر اساس محتوا؛ که باید بر اساس تفسیرهایی عمیقی چون المیزان و تسنیم مکی و مدنی بودن سور و راه های شناخت آنها مورد توجه اکید قرار گیرد و علایم جدیدی به صورت قطعی؛ و غیر قطعی تبیین گردد. عنوان پیشنهادی: الف: علایم شناخت سور مکی و مدنی ب: نگرشی دوباره به علایم شناخت سور مکی و مدنی ج: علایم شناخت سور مکی و مدنی از ادعا تا و اقعیت د: عنوان پیشنهادی پس از مطرح کردن فرضیه و تبیین نتیجه بر اساس نتیجه حاصل ارائه گردد: مثلا محتوا تنها راه تعیین مکی و مدنی بودن سور)

7. اعجاز علمی انبیاء

(آیا عبارت های ذکر شده از انبیاء علیهم السلام می توانند به عنوان اعجاز علمی الهی مطرح شوند؛ مثلا عبارت زیر بر گرفته از سخنان حضرت یوسف علیه السلام: قَالَ تَزْرَعُونَ سَبْعَ سِنِینَ دَأَبًا فَمَا حَصَدتُّمْ فَذَرُوهُ فِی سُنبُلِهِ إِلاَّ قَلِیلًا مِّمَّا تَأْکُلُونَ (یوسف: 47)

8. ارتباط جاودانگی قرآن با اعجاز علمی

9. بررسی سیر تاریخی و جغرافیایی اعجاز علمی قرآن

(با توجه به قرون متعدد و کتب تفسیری، این مساله می توان در زمان حکومت های مختلف سیاسی مختلف مورد تحلیل قرار گیرد همچنین از نگاه جغرافیایی و مناطق مختلف بلاد و کشورها)

10. چگونگی درک اعراب صدر اسلام از آیات سیر تطور جنین

اعراب چگونه سیر تطور جنین را در آیات قرآن درک می کردند؟ (وهمچنین سایر موضوعات پزشکی قرآن را و همچنین موضوعات مانند اذا البحار سجرت و...)

11. وجوه واژه صلاة در قرآن

(نقد و بررسی وجوهی که در باره صلاة در کتب وجوه و نظایر آمده است سایر واژه های قابل بررسی: کتاب، قول و... ).

12. نظایر واژه خویشاوند در قرآن

(رحم، اقرباء، نسب، صهر، عشیرة، اهل، آل، رهط، قوم، عترت و... )

13. نظایر امر، قول، قضا، و شأن

(با توجه به المیزان 170/17 ذیل آیه انما امره اذا اراد شیئا ان یقول له کن فیکون)

14. صفات اخلاقی حیوانات در آیات و روایات

(مثلا للکلب عشر خصال، اکثر عمله السکوت؛ می توان موضوع را در قرآن هم مورد بررسی قرار داد از طریق معنا شناسی)

15. بررسی علوم تجربی در زمان نزول قرآن

(در شبه جزیره عربستان برای تحلیل دقیق تر علوم تجربی در قرآن کریم)

16. عصمت ملائکه

(بررسی عصمت فطرس که در ماجرای تولد امام حسین علیه السلام به آن اشاره شده است.آیا ملائکه معصوم هستند؟ بررسی آیات قرآن در این زمینه.بررسی روایات در این زمینه، فرضیه: برخی ملائکه می توانند اشتباه کنند و فقط ملائکه ای معصومند که جزء ملکوتیان هستند).

17. انسان از دیدگاه شیطان در قرآن

18. انسان سالم از دیدگاه قرآن

(بررسی شاخصه ها از دیدگاه قرآن، انسان سالم از دیدگاه روایات)

19. شاخصه های تمدن در قرآن

(تمدن های قرآن مورد بررسی و شاخصه های تمدن های قرآن مورد بررسی قرار گیرد. چه تمدن های مثبت و چه تمدن های منفی)

20. بررسی تطبیقی اعمال مومنان و کفار در قرآن

( بویژه در مواردی که در کنار هم ذکر شده اند مثلا والذین کفروا اعمالهم کسراب بقیعة یحسبه... )

21. چرایی نامگذاری اقوام به صورت موردی به عنوان نمونه اصحاب کهف و الرقیم

(چرایی نامگذاری و اینکه آیا رقیم ارتباطی به ورقکم هذه در آیه مزبور دارد؟ )

22. جمع‌آوری و سندیابی آیات قرآن و تفسیر آن در کلمات امام خمینی یا مقام معظم رهبری یا سایر بزرگان

جمع آوری و سند یابی احادیثی که حضرت امام خمینی رحمة الله علیه و یا مقام معظم رهبری در سخنرانی های عمومی خود به آنها استناد کرده اند یا احادیث مورد استفاده شهید مطهری در سخنرانی های عمومی ( مانند کتب امالی، بیشتر به صورت کتاب مفید است نه رساله یا پایان نامه، همچنین ماده اولیه سخنرانی می توانند باشند، البته بررسی موردی آنها می تواند موضوع مقاله نیز باشد مثلا حدید تجدید سده ای دین در کتاب ده گفتار شهید مطهری)

23. راه های تثبیت نعمت ها در قرآن و روایات

(مثلا بالاستکانة تثبت النعم )

24.ویژگی های یک معلم خوب از دیدگاه قرآن و روایات ( بررسی شاخصه ها)

25. سیستم دفاع روح در برابر گناهان

(سیستم دفاعی بدن از طریق گلبول های قرمز خون است حال سیستم دفاع روح در مقابل گناهان چه مکانیسمی دارد؟)

26. اعمال شیطان در عالم نیت

27. عوامل خروج از امت محمد صلی الله علیه و آله و سلم

(چه اموری انسان را از امت محمد صلی الله علیه و آله و سلم جدا می کند؟ مثلا در روایات داریم: من استخف بالصلاة ...... من غش مسلما .... البته معنی خروج ابتدا باید بررسی شود).

28. ویژگی های امام علی علیه السلام در خطبه غدیر پیامبر صلی الله علیه و آله و سلم

29. تاثیر ایمان در کلام

(بررسی رفتار شخصیت ها حداقل این فرضیه را ایجاد می کند که افراد با ایمان در سخن گفتن متفاوت از بقیه عمل می کنند)

30. نقش توفیق الهی در کسب علم و نشر آن

31. افتخارات امیر مؤمنان علیه السلام (امام علی علیه السلام در نهج البلاغه به چه چیزی افتخار کرده است؟)

32. تاریخ صدر اسلام در نهج البلاغه (همانند جلوه تاریخ در شرح نهج البلاغه ابن ابی الحدید، موضوع برای کتاب خوب است.برای رساله زمانی خوب است که به صورت تطبیقی بین سایر کتب تاریخی مورد مطالعه قرار گیرد یا موضوع خاصی استناد دهی گردد)

33. وظیفه عالمان از دیدگاه نهج البلاغه (عالم در نهج البلاغه به چه کسی اطلاق می شود مثلا در عبارت : اگر خداوند از عالمان اقرار نمی گرفت که .... و تبیین وظایف آنها در قبال خود و دیگران و...)

34. آرزوهای امام علی علیه السلام (امام علی علیه السلام در نهج البلاغه و سایر احادیث چه آرزویی کرده است؟)

35. جامعیت نهج البلاغه

36. دلایل ماندگاری نهج البلاغه

37. بررسی و نقد شروح نهج البلاغه (بررسی موردی یک شرح)

38. بررسی و نقد ترجمه های نهج البلاغه (بررسی موردی)

39. سیر تاریخی تدوین کتب پیرامون نهج البلاغه (همانند سیر نگارش های تاریخی قرآن استاد مهدوی راد)

40. التحقیق فی کلمات نهج البلاغه و تفاوت آنها با کلمات قرآن ( همانند کاری که آقای مصطفوی درباره قرآن انجام داده است. اگر چه موارد مشترک زیادی با قرآن دارد ولی همه واژه های نهج البلاغه در قرآن به کار نرفته است و چه بسا برخی واژه های معنای متفاوتی نیز داشته باشد. بررسی مورد اخیر (تفاوت معانی واژه ها) برای رساله یا مقاله خوب است و مورد اول (التحقیق فی کلمات نهج البلاغه) برای کتاب چند جلدی خوب است).

41. رسالت جهانی صحیفه سجادیه همگام با قرآن

42. تشابه های محتوایی صحیفه با نهج البلاغه

(در برخی موارد می تواند بررسی موردی و تطبیقی صورت گیرد مثلا در بحث دعای باران؛ سوال اصلی این است که اگر تفاوتی یافیم تبیین شود که این تفاوت ها از چه مساله ای نشات گرفته است؟ آیا زمان زندگی و شرایط اجتماعی فرهنگی و سیاسی زمان اثر گذاشته است؟ موضوع دیگری یا تبیین دیگری از موضوع: بررسی میزان همراهی امام سجاد و امام علی علیهما السلام با فرهنگ زمانه)

43. صفات بهشتیان و دوزخیان در قرآن و صحیفه

44. اسباب هدایت در قرآن و صحیفه سجادیه

45. راه های اصلاح خود در قرآن و صحیفه سجادیه

46. دوستی و محبت در قرآن و صحیفه سجادیه

47. ترس و اضطراب و راه درمان آن در قرآن و صحیفه سجادیه

48. جهاد اکبر در قرآن و صحیفه سجادیه

49. گذشت و جوانمردی در قرآن و صحیفه سجادیه

50. راه های کسب رضای خدا در قرآن و صحیفه سجادیه

51. عمل به وظیفه در قرآن و صحیفه سجادیه

52. راه های توبه در قرآن و صحیفه سجادیه

53. راه مقابله با نفوذ شیطان در قرآن و صحیفه سجادیه

54. الطاف خدا به بندگان در قرآن و صحیفه سجادیه

55. آزمایش های بشری در قرآن و صحیفه سجادیه (این موضوع می تواند در سایر روایت ها و قرآن نیز تبیین گردد)

56. اوقات فراغت در قرآن و صحیفه سجادیه

57. برکت در قرآن و صحیفه سجادیه

58. وظیفه مسلمان در صحیفه سجادیه و مقایسه آن با قرآن

59. وظیفه دانشجو و طلبه در صحیفه سجادیه

60. روش شناسی تفسیر البیان فی موافقة الحدیث و القرآن علامه طباطبایی

61. روش شناسی تفسیر راغب اصفهانی (منظور مفردات راغب نمی باشد)

62. طنزهای بزرگان پیرامون آیات و روایات

(گرد آوری طنزهای شخصیت های مهم مانند شهید مطهری در آثارش مانند داستان مردی که اغلاط قرآن را تصحیح می کرد (مجموعه آثار استاد شهید مطهری، ج27، ص: ) 542 و... موضوع برای کتاب خوب است)/

63. بررسی مبانی طنز در اسلام

(براساس آموزه های دین اسلام طنز خوب بر چه مبنایی باید باشد و چه ویژگی هایی داشته باشد)

64. معنا شناسی «مثل» و واژه‌های مترادف

 ( با توجه به المیزان ج 17 ص 167 و 168 ذیل آیه بقادر علی ان یخلق ثلهم )

65. معنا شناسی حسنه و واژه‌های مترادف

(با توجه به ایات ربنا اتنا فی الدنیا حسنه و فی الاخره حسنه (پس حسنه هم دنیوی است و هم اخروی) و توجه به ایه الا الموده فی القربی و من یقترف حسنة نزد له ....در سوره شوری )

66. معنا شناسی کلمه و واژه‌های مترادف

( با توجه به عبارت های انما المسیح کلمه من الله، کلمه لا اله الا الله حصنی فمن دخل حصنی ... و سایر ایات و روایات مشابه )

67. مباحث معناشناسی در حوزه روایات

(همان مباحثی که در قرآن مورد بررسی قرار می گیرد در روایات نیز قابل بررسی است چه مباحث مبانیی و چه مصادیق مثلا معنا شناسی حسنه )

68. معنا شناسی ملق و واژه‌های مترادف

(با توجه به احادیث : عدة الداعی و نجاح الساعی ؛ ؛ ص81: وَ عَنِ النَّبِیِّ ص لَیْسَ مِنْ أَخْلَاقِ الْمُؤْمِنِ الْمَلَقُ إِلَّا فِی طَلَبِ الْعِلْمِ. الملق بالتحریک: الزیادة فی التودد و الدعاء و التضرع فوق ما ینبغی (ص). و اینکه در مفاتیح الحیاة به معنای تملق گرفته اند)

69. معناشناسی نبأ و واژه‌های مترادف

(با توجه به سایر واژگان هم معنا نظیر استفتاء، افتونی، سوالو . و با توجه به تفاوت تعبیر خواب از سوی عزیز مصر و زندانیان با توجه به تفسیر تسنیم)

70. مراحل اسلام ستیزی آمریکا و اسرائیل و تطبیق آن با دشمنان پیامبر در عصر نزول

(از جمله این مراحل: قرآن سوزی، حمله به کشورهای مسلمان، فیلم توهین به ساحت مقدس پیامبر اسلام ؛ نقد و بررسی پیام مقام معظم رهبری به مناسبت قرآن سوزی آمریکا و اسرائیل که فرمودند: این اقدام کینه توزانه، نه آغاز یک جریان، بلکه یک مرحله از روند طولانی مدتِ اسلام ستیزی به سرکردگی صهیونیسم و رژیم آمریکا است. شهریور 1389)

71. آرزوهای رهبر معظم انقلاب پیرامون قرآن و کتب روایی

(رهبر معظم انقلاب در سخنرانی های خود چه آرزوهایی کرده است؟ در کتاب نهج البلاغه از دیدگاه رهبر نمونه ای از آن آمده است که ای کاش من می توانستم در یکی از این جلسات بررسی محتوایی نهج البلاغه شرکت کنم و نظر خود را پیرامون موضوعی خاص از آن ارائه دهم و ... )

72. بررسی میزان تاثیر تفسیر المیزان در ثبات پایه ها و ارکان انقلاب اسلامی ایران

73. داشتن فرضیه در مباحث تفسیری یعنی همان تفسیر به رای

74. نقد ترجمه تفسیر (به صورت موردی مثلا تفسیر المیزان یا ترجمه مجمع البیان)

75. تاثیر شرایط سیاسی عصر امام صادق علیه السلام در تفسیر قرآن

76. تفاوت تعابیر فرعون و ملک

(تسنیم: هر کس از قبطی ها به حکومت برسد به فرعون تعبیر می شود ولی پادشاهان قبلی را فرعون نمی نامیدند بلکه تعبیر ملک به کار می بردند و لذا تورات فعلی در این زمینه اشتباه کرده است.)

77. بررسی تطبیقی آیات مربوط به عصمت انبیاء علیهم السلام در تفاسیر فریقین

(بررسی موردی حضرت ابراهیم علیه السلام یا حضرت یوسف علیه السلام یا انبیای بنی اسرائیل)

78. بررسی تطبیقی آیات مربوط به تشکیل حکوت انبیاء علیهم السلام در قرآن و سایر منابع فریقین و تبیین ویژگی های آن حکومت ها و نحوه تعیین حاکم و....

79. میزان فهم قرآن

(آیا ما موظف هستیم همان مقداری از قرآن را درک کنیم که در عصر پیامبر و نزول درک می شد؟ آیا تغییری در روایات در مورد مفهوم آیات (و یا مصداق آنها در مراحل اولیه) در زمان ائمه با مرور زمان بوده است؟ بررسی اهل بیت علیهم السلام در مورد تغییر میزان درک مردم از آیات. این سوالات در بحث ارتباط قرآن و فرهنگ زمانه و پاسخ به برخی شبهات اعجاز علمی مفید است)

80. استخراج قواعد تفسیری از تفسیر اثری (به صورت موردی مثلا تفسیر طبری)

81. استنادات پیامبر به قرآن در خطبه غدیر

(تفسیر آیات، تطبیق موارد، شیوه پیامبر اکرم صلی الله علیه و آله و سلم و...)

82. چرایی تکذیب انبیاء علیهم السلام در قرآن ( بررسی دلایل اعتقادی، رفتاری و اخلاقی منکران و تکذیب کنندگان انبیاء علیهم السلام)

83. احتجاج حضرت زینب سلام الله علیها به آیات قرآن پس از شهادت امام حسین علیه السلام

(بحار الانوار ج45، ص 133)

84. طول عمر در قرآن و راه های کسب آن در قرآن و روایات

85. بررسی دعاهای ختم و شروع قرآن

(بررسی تطبیقی محتوا بین شیعه و اهل تسنن موضوع جداگانه می تواند باشد)

86. ثمرات ایمان و استقامت

(ان الذین قالوا ربنا الله ثم استقاموا .... که در یک آیه فلا خوف علیهم آمده و در یک آیه تنزل علیهم الملائکة)

87. اختلاف امت در قرآن و روایات

(اصل اختلاف که در روایتی داریم اختلاف امتی رحمة و در آیه ای داریم: و لو شاء الله لجعلهم امة واحدة و لکن یدخل من یشاء فی رحمته (شوری: 8) سایر موارد اختلاف در قرآن و امت واحده بودن نیز تحلیل گردد).

88. باید ها و نباید های نخبگان سیاسی

89. معنا شناسی واژه دعا

90. مدیریت زمان در قرآن و احادیث

91. مقاصد سور و اثر آن در فهم تفسیر (ر.ک. مقاصد السور و اثر ذلک فی فهم التفسیر تالیف شیخ صالح آل شیخ)

92. دیدگاه های جامعه شناختی علامه طباطبایی در المیزان (ر.ک. ترجمه المیزان ج13، ص 109 و 118)

93. نقد و بررسی عرفان های نو ظهور با آیات قرآن (بررسی موردی)

94. بررسی آیات مشابه قرآن

(ر.ک. کشف المعانی فی المتشابه من المثانی، بدر الدین بن جماعة)

95. نقدهای علامه طباطبایی بر سبب نزول ها

(با توجه به اینکه علامه برای سبب نزول ظاهرا توجه چندانی نکرده و دارای نقشی در تفسیر نمی داند)

96. تأثیر گذاری بر مخاطب

(روش ها و موانع و ... با توجه به آیات قرآن)

97. چرایی و چگونگی تصدیق کتب آسمانی پیشین در قرآن کریم

(ر.ک. تصدیق القرآن الکریم للکتب السماویی و هیمنته علیها تالیف ابراهیم عبدالحمید السلامة)

98. روش جمع روایات متناقض یا تناقض نما در المیزان

99. تفاوت روایات تطبیقی با روایات تفسیری در المیزان

(بررسی معیار این انتخاب و تفکیک، برای نمونه ترجمه المیزان ج 13، ص 57)

100. شب و ارزش آن در قرآن

بسم الله الرحمن الرحیم

یکی از مهمترین راهکارهای انتخاب موضوع، علاقه‌مندی محقق به موضوع و پاسخگویی به نیاز جامعه در آن موضوع است.

راهکارهای کلی برای موضوع یابی

1.     انتخاب موضوعات قرآنی بر اساس موضوعات تفسیر موضوعی و جزئی کردن آنها و دسته‌بندی بر اساس روش منطقی و خود ساخته. (روش متداول)

·        برای انتخاب موضوع می‌توان از فهرست کتابهای تفسیری کمک گرفت.

2.     انتخاب موضوعات قرآنی و کار بر اساس ترتیب نزول

·        فواید این تحقیق: به دست آوردن سیره‌ی الهی در حل مشکلات جامعه‌ و نهادینه کردن ارزشهای دینی در جامعه

·        نکات تربیتی، تاریخی و روش شناسانه را پیرامون دیدگاه قرآن درباره یک موضوع به دست آورد.

·               آیات فضایل امیر مؤمنان علی علیه‌السلام در ترتیب تنزیلی

·               مثل: جریان شناسی نفاق در قرآن کریم بر اساس ترتیب نزول آیات قرآن کریم

·               مثل: جریان شناسی نهادینه کردن انفاق در جامعه مسلمانان بر اساس ترتیب نزول آیات

مثال: کسانی که آیات مربوط به انفاق را به روش تفسیر موضوعی در قرآن بررسی کرده‌اند، به عناوینی همچون اهمیت انفاق، انواع، موارد مصرف و موانع آن اشاره کرده‌اند، اما به این پرسش پاسخ نداده‌اند که چگونه و با طی چه مراحلی می‌توان رفتار افراد را در رابطه با انفاق تغییر داد و آن را به یک خصلت اخلاقی ثابت درآورد؟ همین پرسش درباره نماز، خداباوری، آخرت ترسی و سایر ارزش‌های دینی نیز مطرح است. با مطالعه روشمند قرآن به ترتیب نزول می‌توان به این پرسش‌ها پاسخ گفت و فرآیندی را ترسیم نمود که طی آن ارزشی مانند انفاق به رفتاری اجتماعی تبدیل می‌شود.

 به گزارش سوره بلد که در سال دوم بعثت نازل شده، برخی از نومسلمانان به راحتی حاضر نبودند در راه خدا انفاق کنند و وظایف مالی خود را به درستی انجام دهند، از این رو هنگامی که می‌خواستند چیزی در راه خدا بدهند، آن را با اکراه انجام داده و می‌گفتند: «مالی را که به سختی به دست آوردم تباه کردم»؛ (یَقُولُ أَهْلَکْتُ مالاً لُبَداً)(بلد/6). اما همین افراد در مدت چند سال و با پیروی از تعالیم قرآن به مرحله‌ای می‌رسند که به گزارش سوره حشر که در مدینه نازل شده، برای جلب رضای خدا همه اموال خود را در مکه رها نموده و به فرمان رسول خدا به مدینه هجرت می‌کنند؛ (لِلْفُقَرَاءِ الْمُهَاجِرِینَ الَّذِینَ أُخْرِجُواْ مِن دِیَارِهِمْ وَ أَمْوَالِهِمْ یَبْتَغُونَ فَضْلًا مِّنَ اللَّهِ وَ رِضْوَانًا وَ یَنصُرُونَ اللَّهَ وَ رَسُولَهُ أُوْلَئکَ هُمُ الصَّادِقُونَ)(حشر/8).

·        یکی از مبانی این روش به دست آوردن ترتیب نزول آیات است. . ترتیب سوره‎ها طبق روایت ابن عباس و تکمیل آن مطابق روایت جابر بن زید با تصحیح از روی نسخه‎های متعدد قابل اعتماد عبارت است از:

 سوره‎های مکی: علق، قلم، مزمل، مدثر، حمد، مسد، تکویر، اعلی، لیل، فجر، ضحی، انشراح، عصر، عادیات، کوثر، تکاثر، ماعون، کافرون، فیل، فلق، ناس، توحید، نجم، عبس، قدر، شمس، بروج، تین، قریش، قارعه، قیامت، همزه، مرسلات، ق، بلد، طارق، قمر، ص، اعراف، جن، یس، فرقان، فاطر، مریم، طه، واقعه، شعراء، نمل، قصص، اسراء، یونس، هود، یوسف، حجر، انعام، صافات، لقمان، سبأ، زمر، مؤمن (غافر)، فصلت، شوری، زخرف، دخان، جاثیه، احقاف، ذاریات، غاشیه، کهف، نحل، نوح، ابراهیم، انبیاء، مؤمنون، سجده، طور، ملک، حاقه، معارج، نبأ، نازعات، انفطار، انشقاق، روم، عنکبوت، مطففین.

سوره‎های مدنی: بقره، انفال، آل‌عمران، احزاب، ممتحنه، نساء، زلزال، حدید، محمد، رعد، رحمان، دهر، طلاق، بینه، حشر، نصر، نور، حج، منافقون، مجادله، حجرات، تحریم، جمعه، تغابن، صف، فتح، مائده، توبه

3.     انتخاب موضوعات قرآنی و کار بر اساس ترتیب قرآن کنونی

·        مبنای این روش بر اساس توقیفی بودن ترتیب قرآن کنونی از زمان پیامبر است که بر اساس هدف تربیتی شکل گرفته است.

·        تحلیل و بررسی تناسب و ارتباط آیات و سوره در ربع اخیر جزء سی‌ام قرآن مجید

4.     بررسی موضوعات قرآنی به صورت تطبیقی

·        تطبیق بین نظرات مفسرین (چند عالم شیعه یا بین عالم شیعه و اهل سنت ): (علامه طباطبایی، آیة الله معرفت، ...): کتابهای آقای نجارزادگان

·        بررسی روایات تفسیری سوره آل عمران در مهمترین تفاسیر مأثورشیعه و اهل سنت

·        مقایسه گرایشهای انسان به خدا در قرآن و عهدین

·        تطبیق بر اساس تفاسیر مختلف (المیزان و المنار، مفاتیح الغیب و )

5.     دستیابی به شبهات روز و پاسخگویی به آنها (تطبیق شبهات قدیم و جدید)

·        سیره پیامبر اسلام (ص) در برخورد با منافقان در قرآن و حدیث

6.     بازخوانی شبهات روز و کار میان رشته‌ای

1)      تفسیری ـ تاریخی: مسائل زنان (وجه شباهت زنان صدر اسلام و عصر حاضر)

2)      تفسیری ـ کلامی: رجعت ـ بداء ـ عصمت ـ امامت . .....،

·        روش استدلالی قرآن کریم در اثبات صانع

·        بررسی تحلیلی اختلافات کلامی مفسران در تفسیر قرآن یا (تاثیر دیدگاههای کلامی مفسران در تفسیر قرآن)

3)      تفسیری ـ روایی

4)      تفسیری ـ عرفانی

5)      تفسیری ـ اخلاقی: تبعیض نژادی از منظر قرآن و سنت، بررسی تحلیلی (غفلت) از دیدگاه قرآن و حدیث

6)      تفسیری ـ زنان: بازخوانی مسأله ارث در مسلمانان و سایر ادیان و مذاهب  

7)      تفسیری ـ تربیتی: دعا و تربیت معنوی انسان در قرآن

8)      تفسیری ـ سیاسی: پژوهشی در شیوه‌ها و عملکردهای سیاسی – اجتماعی انبیاء در قرآن

9)      تفسیری ـ فقهی: آسیب‌شناسی تفسیر آیات فقهی در حوزه حقوق خانواده

10)تفسیری ـ فلسفی

11)تفسیری ـ ادبی

12)تفسیری ـ بلاغی

13)تفسیری – مهدوی

7.     استخراج استشهادات قرآنی ائمه علیهم السلام در هر یک از موضوعات بالا

·        استشهادات قرآنی پیامبر9 در کتب کافی، ...

·        استشهادات قرآنی امام علی7 در نهج البلاغه، ....

·        استشهادات قرآنی حضرت فاطمه سلام الله علیها در عرصه‌های مختلف زندگی

·        .....

8.     بازخوانی قصص قرآنی و پاسخ به شبهات روز (تطبیق بین قرآن و سایر کتب آسمانی)

1)      انبیای الهی (اولوالعزم ـ غیر اولوالعزم)

2)      غیر انبیاء (حضرت مریم، حضرت لقمان، آسیه، ... )

·        بازخوانی ماجرای بنی اسرائیل و تفاوت آن با سایر کتب آسمانی (تورات)

·        یهود در قرآن بازشناسی اندیشه و عمل بنی‌اسرائیل در زمان موسی(ع)

·        بررسی، تحلیل و مقایسه شیوه‌های تبلیغی حضرت نوح (ع) و حضرت رسول اکرم (ص)

9.     استخراج آموزه‌های هدایتی ـ تربیتی سوره‌های قرآن (برخی به صورت کلان پروژه انجام شده)

·        آموزه‌های تربیتی سوره ... و تطبیق آن با عصر حاضر

10.         مفهوم شناسی واژگان قرآنی و بررسی مترادفات و متضادهای آنها(بر اساس روش ایزوتسو)

·        بررسی مفهوم توکل در قرآن

·        وجود یا عدم ترادف در قرآن کریم

·        تجزیه و تحلیل علت تکرار الفاظ و مفاهیم قرآن کریم

11.        کشف پیوند قرآن با منابع رسیده از ائمه:

·        پیوند قرآن با صحیفه سجادیه

12.        بررسی موضوعات در چند قرن مشخص

·        پژوهشی در رحله‌های حدیثی در چهار قرن نخستین اسلام

·        مکتب حدیثی شیعه در کوفه از آغاز تا پایان قرن سوم هجری

·        پژوهشی در جایگاه و سیر مناقب‌نگاری اهل بیت (ع) (از آغاز تا پایان قرن پنجم)

·        بررسی و نقد رویکرد مفسران قرن ‎14 و ‎15 هجری به احادیث تفسیری

13.        بررسی مباحث علوم قرآنی به صورت مقایسه‌ای (نظر چند عالم، یا جریان شناسی)

·        بررسی و تحلیل جایگاه آیات مدنی در سور مکی و آیات مکی در سور مدنی

موضوعات قرآنی

·               پژوهشی پیرامون اشخاص در نهج‌البلاغه

·               تاثیر نقل و اثر بر مباحث توحیدی المیزان

·               عدالت اجتماعی از دیدگاه امام علی (ع)

·               اضطراب، ریشه و درمان آن در قرآن

·               روش شیخ طوسی در تدوین حدیث

·               آهنگ قرائت قرآن کریم از دیدگاه قرآن و سنت

·               نظریه اگناس گلدزیمر در زمینه وجود تعارض نصوص قرآن کریم

·               شمول پاره‌ای از وجوه اعجاز بر جمیع آیات قرآن کریم

·               مشیخه حسن به محبوب

·               روش های هدایتی قرآن کریم

·               فلاح و فوز در قرآن و حدیث

·               تفسیر اثری شیعه و تطور آن

·               کتاب محمدبن مسلم طائفی

·               بررسی خصوصیات رجالی کتاب اختیار معرفه الرجال

·               پژوهشی درباره تناسب آیات و سور

·               تسبیح در قرآن

·               بررسی سیر تدوین و تطور تفاسیر فقهی و رجال شناسی مولفین آنها

·               سیمای قرآن در اندیشه حضرت امام خمینی (قدس سره)

·               اسماء و صفات قرآن از نگاه قرآن و سنت

·               قلب سلیم در صحیفه سجادیه

·               مبانی و اندیشه‌های حدیثی و رجالی وحید بهبهانی (ره)

·               بررسی و نقد تطبیقی معیارهای جعل حدیث در دو کتاب (الموضوعات) و (اللالی المصنوع)

·               نقد و بررسی مبانی و روش فیض کاشانی(ره) در تفسیر قرآن کریم

·               بررسی و تحلیل روش تفسیر اجتماعی

·               بررسی و نقد روش تفسیری قرطبی در (الجامع لاحکام القرآن)

·               بررسی میراث قرآنی امام کاظم علیه‌السلام و تعامل آن با اوضاع سیاسی، اجتماعی، فرهنگی زمانه

·               نقد و تحلیل تفسیر فرات کوفی

·               تحلیل انتقادی دیدگاههای خاورشناسان در مورد آثار تفسیری منسوب به ابن عباس

·               بررسی تحلیلی موضع‌گیری قرآن کریم با جریانهای غیر توحیدی عصر نزول

·               فهرست نگاری رجالی در شیعه

·               مقایسه آیات مکی و مدنی درباره نبوت

·               رابطه الفاظ قرآن کریم با تاویلات

·               تعریف و جایگاه عمل صالح در تعلیم و تربیت مدرس

·               رابطه دنیا و آخرت از دیدگاه امام خمینی (ره)

·               روشهای فقه الحدیثی شیخ طوسی (ره) در کتاب استبصار

·               تاثیر تداوم وحی در تثبیت قلب پیامبر اکرم (ص) و بررسی آیات قرآنی مربوط به آن

·               پژوهشی در اهداف و مقاصد سوره‌های قرآن کریم (المیمیات، ممسجات و حوامیم)

·               اصول و مبانی تفسیر علمی قرآن کریم و نقد و ارزیابی تفاسیر منتخب علمی عصر حاضر

·               تحقیق متن نسخه ناشناخته‌ای در اعراب قرآن کریم همراه با ترجمه آن به فارسی

·               بررسی و تحلیل مبانی و روش تفسیر موضوعی قرآن کریم

·               نقد و بررسی شیوه‌های ایرانیان در تحفیظ قرآن کریم در عصر حاضر

·               بحث پیرامون نظریات عمده فلسفی علامه طباطبائی (ره) (سه نظریه: حرکت در حرکت، اعتبارات وجود رابط)

·               مبانی و روشهای فقه‌الحدیثی علامه مجلسی در بحارالانوار

·               ترجمه و تفسیر سوره کهف از کشاف زمخشری همراه با شرح حال و شیوه تفسیری مولف

·               آثار یاد مرگ از دیدگاه قرآن و نهج‌البلاغه

·               آشنایی با احوال و احادیث زنان راوی از پیامبر(ص) روایانی که با لقب یا کنیه معرفی شده‌اند

·               معاد جسمانی از دیدگاه قرآن و حدیث

·               داستان آدم (ع) در قرآن و تورات

·               آرامش و طمانینه در قرآن و حدیث

·               دیدگاههای تفسیری راغب در مفردات

·               مبانی و روشهای نقد متن حدیث از دیدگاه اندیشوران شیعه

·               احوال و احادیث زنان راوی پیامبر(ص) از حرف ذال تا یاء

·               بررسی و طبقه‌بندی نقدهای مربوط به ترجمه‌های قرآن کریم به زبان فارسی

·               تحلیل و بررسی دیدگاهها و مواضع در باب آیه تطهیر

بررسی مسأله توحید و براهین خداشناسی در تفاسیر موضوعی
براهین اثبات وجود خداوند

مهم ترین راه های خداشناسی عبارتند از:الف: راه فطریب: راه عقلی

الف)راه فطری:کششیدرونی بشر را به سوی خدا رهبری می‌کند، اینحس خداخواهی در نهاد او به صورت فطری نهاده شده است.

بشر در ادراک خدا از طریق دلبه برهان نیاز نداردو با فطرت خداخواهی و خداجویی به سوی خدا متوجه می گردد.

«فَاَقِمْ وَجْهَکَ لِلدّینَ حَنیفاً فَطرَتَ اللَّهِ الّتی فَطَرَالنّاسَ عَلیها: روم/30. پس روی خود به سوی دین حنیف کن که مطابق فطرت خدا است، فطرتی که خدا بشر را بر آن فطرت آفریده».

قرآن کریم اولین کتابی است که این مسأله را طرح کرده است و اکنون پس از چهارده قرن دانش بشری آن را تأیید می کند.

ب) راه عقلی:بشر بر اساس دلائل علمی به وجود خدا پی برده و از طریق برهان و استدلال و تفکر عقلی بدان رهنمون می‌شود.

هر نوع خداجویی که نتیجه مستقیم کنجکاوی و بحث و استدلال باشد، توحید استدلالی نامیده می شود. (چه از طریق علوم حسی و تجربی باشد یا دلائل عقلی و فلسفی).

1. برهان نظم

«اَلَّذی خَلَقَ سَبْعَ سَمَواتٍ طباقاً ما تَری فی خَلْقِ الرَّحمنِ مِنْ تَفاوتٍ فَارْجِعِ الْبَصَرَ هَلْ مِنْ فُطُورٍ: ملک/3، آن خدایی که هفت طبقه آسمان را آفرید تو در خلق رحمان هیچ تفاوتی نمی بینی به دقت نظر کن آیا هیچ فطور و اختلافی در نظام عالم به چشمت می خورد».

آشنایی با روش‌های بررسی آیات بر اساس رویکرد تفسیر موضوعی