فصل دوم
دسته‌بندی آیات و نگاهی به ویژگی‌های اهل بیت علیهم السلام در قرآن
الف) دسته بندی آیات در شرح ظواهر و بطون قرآن

1 ـ اهل بیت در ظاهر قرآن، فهم از طریق روایات
مناظره امام رضا علیه السلام  با دانشمندان: «ثُمَ‏ أَوْرَثْنَا الْکِتابَ‏ الَّذِینَ اصْطَفَیْنا مِنْ عِبادِنا»: فاطر/ 32. 
امام رضا علیه السلام فرمودند:‌ «فَسَّرَ الِاصْطِفَاءَ فِی الظَّاهِرِ سِوَى الْبَاطِنِ فِی اثْنَیْ عَشَرَ مَوْضعا»: تفسیر بندگان برگزیده در در 12 از ظاهر قرآن

فصل دوم
دسته‌بندی آیات و نگاهی به ویژگی‌های اهل بیت علیهم السلام در قرآن
الف) دسته بندی آیات در شرح ظواهر و بطون قرآن

1 ـ اهل بیت در ظاهر قرآن، فهم از طریق روایات
مناظره امام رضا علیه السلام  با دانشمندان: «ثُمَ‏ أَوْرَثْنَا الْکِتابَ‏ الَّذِینَ اصْطَفَیْنا مِنْ عِبادِنا»: فاطر/ 32.
امام رضا علیه السلام فرمودند:‌ «فَسَّرَ الِاصْطِفَاءَ فِی الظَّاهِرِ سِوَى الْبَاطِنِ فِی اثْنَیْ عَشَرَ مَوْضعا»: تفسیر بندگان برگزیده در در 12 از ظاهر قرآن

هدف از این درس و بخش های کلی درس

2. آغاز درس با توجه به آیه کلیدی متناسب با موضوع

(6) وَ لَکُمْ فِیها جَمالٌ حِینَ تُرِیحُونَ وَ حِینَ تَسْرَحُونَ (6)

ترجمه: در این حیوانات براى شما زینت و شکوهى است به هنگامى که آنها را به استراحتگاهشان باز مى‏گردانید، و هنگامى که صبحگاهان به صحرا میفرستید. (مکارم) 

«و حمل می‌کنند» بارهای شما را به شهری که «نمی رسیدید به آن» اگر بیش از مقداری نباشد که بتوانید آن را حمل کنید بر پشتهایتان، « مگر با مشقت» سختی و دشواری ن همانا پروردگارتان دلسوز و مهربان است». هنگامی که به شما رحم می‌کند با آفرینش چارپایان برای بهره‌مندی شما و سهولت کار بر شما.

مفردات:

« شق» از ماده« مشقت» = شکافتن و نصف کردن

یعنى شما نمى‏توانید خودتان این بارها را بر دوش کشیده و به مقصد برسانید مگر اینکه نیمى از قوت شما از میان برود و به اصطلاح نیم جان شوید، ولى تفسیر اول نزدیکتر به نظر مى‏رسد.

(8) وَ الْخَیْلَ وَ الْبِغالَ وَ الْحَمِیرَ لِتَرْکَبُوها وَ زِینَةً وَ یَخْلُقُ ما لا تَعْلَمُونَ (8)

همچنین اسبها و استرها و الاغها را آفرید؛ تا بر آنها سوار شوید و زینت شما باشد، و چیزهایى مى‏آفریند که نمى‏دانید.

تفسیر صافی:

قمی: مالا تعلمون: عجائبی که خدا در خشکی و دریا آفریده است.

 مثال: مقایسه ی منظره و حال کسى که با پاى پیاده یک راه طولانى بیابانى را پیموده، و خسته و کوفته و ناتوان به مقصد رسیده، به طورى که تا مدتى هیچ کارى از او ساخته نیست و نشاطى در او دیده نمى‏شود،

با منظره کسى مقایسه کنیم که بر یک مرکب را هوار سوار شده زودتر به مقصد رسیده نیروى خود را از دست نداده، نشاط خود را کاملا حفظ کرده و آماده انجام هدفهاى خود و استفاده از وقت و نیروى خویش است.

ابتکارى بشر در طریق اختراع هم مولود استعدادى است که خدا به او داده است.

(9) وَ عَلَى اللَّهِ قَصْدُ السَّبِیلِ وَ مِنْها جائِرٌ وَ لَوْ شاءَ لَهَداکُمْ أَجْمَعِینَ (9)

•راه راست اشاره به جنبه تکوینى یا تشریعى‏

3. نعمت اختیار و آزادى = از مهمترین عوامل تکامل انسان :« اگر خدا مى‏خواست همه شما را به اجبار به راه راست هدایت مى‏کرد» به گونه‏اى که نتوانید گامى از آن فراتر بگذارید (وَ لَوْ شاءَ لَهَداکُمْ أَجْمَعِینَ‏).

(10) هُوَ الَّذِی أَنْزَلَ مِنَ السَّماءِ ماءً لَکُمْ مِنْهُ شَرابٌ وَ مِنْهُ شَجَرٌ فِیهِ تُسِیمُونَ (10)

«تُسِیمُونَ» چارپایانتان را می‌چرانید.

« تسیمون» از ماده« اسامه» = چراندن حیوانات، حیوانات هم از گیاهان زمین استفاده مى‏کنند هم از برگهاى درختان، و « شجر» هم به درخت گفته مى‏شود و هم به گیاه.

سوره نحل