1. سنت هدایت اعم: سنتی که تمام هستی را در بر می‌گیرد. «قالَ رَبُّنَا الَّذی أَعْطى‏ کُلَّ شَیْ‏ءٍ خَلْقَهُ ثُمَّ هَدى‏»طه/50

2. سنت هدایت عام: هدایت که بوسیله‌ی ارسال رسل و انزال کتب تحقق می‌یابد.

«وَ لَقَدْ بَعَثْنا فی‏ کُلِ‏ أُمَّةٍ رَسُولاً أَنِ اعْبُدُوا اللَّهَ وَ اجْتَنِبُوا الطَّاغُوتَ فَمِنْهُمْ مَنْ هَدَى اللَّهُ وَ مِنْهُمْ مَنْ حَقَّتْ عَلَیْهِ الضَّلالَة» نحل/36

3. هدایت خاص: این هدایت اختصاص به اهل ایمان دارد که شامل هدایتهای ویژه است.

«وَ الَّذینَ اهْتَدَوْا زادَهُمْ‏ هُدىً وَ آتاهُمْ تَقْواهُمْ»محمد/17

4. هدایت اخص: هدایت مخصوص انبیا، ائمه و اولیای الهی

«... ِ وَ عَصى‏ آدَمُ رَبَّهُ فَغَوى‏ ـ ثُمَّ اجْتَباهُ‏ رَبُّهُ فَتابَ عَلَیْهِ وَ هَدى‏» طه/ 121-122

«أُولئِکَ الَّذینَ هَدَى اللَّهُ فَبِهُداهُمُ اقْتَدِهْ» انعام/90

ج) تقسیم هدایت الهی از جهت ترتیب و تقدم و تآخر آن

تقسیم بندی راغب

1. هدایت عمومی: به مقتضای آفرینش هر موجود (هدایت تکوینی)

قالَ رَبُّنَا الَّذی أَعْطى‏ کُلَّ شَیْ‏ءٍ خَلْقَهُ ثُمَّ هَدى‏: طه/50

2. هدایت تشریعی: هدایت به مقتضای نیاز فردی و اجتماعی انسانها توسط پیامبران با کتابهای آسمانی، مانند قرآن

وَ جَعَلْناهُمْ أَئِمَّةً یَهْدُونَ بِأَمْرِنا... : انبیا/73

3. هدایت توفیقی: هدایتی که زمینه‌ی آن با خود انسان ایجاد می‌شود.

إِنَّ الَّذینَ آمَنُوا وَ عَمِلُوا الصَّالِحاتِ یَهْدیهِمْ رَبُّهُمْ بِإیمانِهِمْ...: یونس/9

4. هدایت ایصال: هدایتی که در آخرت به صورت وصول به مطلوب تحقق می‌یابد.

سَیَهْدیهِمْ وَ یُصْلِحُ‏ بالَهُم‏: محمد/5

هدایت تکوینی و تشریعی

1. هدایت تکوینی: هدایتی جبری و غیر ارادی ـ به صورت اعم یا عام در قالب سنت خاص امکان تحقق دارد.

هدایت تکوینی در قالب هدایت فطری و طبیعی برای انسان و به صورت غریزی برای همه موجودات است.

هدایت تکوینی اعم بر هدایت تشریعی مقدم است و انبیا در آن نقشی ندارند.

هدایت تکوینی خاص، پس از پاسخ به دعوت انبیا به دنبال هدایت عام می‌آید.

2. هدایت تشریعی: هدایت ارادی و آگاهانه است که انبیا و عقل در آن نقش مهمی دارند که ارسال رسل و انزال کتب از مصادیق اصلی آن است.

هدایت تشریعی از سنتهای عام و مطلق است که پس از پذیرش آن انسانها از سنتهای خاص بهره می‌برند.

3. ارتباط سنت هدایت با سنن دیگر

1. سنت هدایت و سنت ارسال رسل و انزال کتب

سنت ارسال رسل و انزال کتب ابزاری برای هدایت انسانهاست. (از مصادیق سنت الهی)

رَبَّنا وَ ابْعَثْ‏ فیهِمْ رَسُولاً مِنْهُمْ یَتْلُوا عَلَیْهِمْ آیاتِکَ وَ یُعَلِّمُهُمُ الْکِتابَ وَ الْحِکْمَةَ وَ یُزَکِّیهِمْ إِنَّکَ أَنْتَ الْعَزیزُ الْحَکیمُ: بقره/129

2. سنت هدایت و سنت ابتلا؛ دارای دو مرحله:

اول: هدایت عام با ابتلای مطلق: ابتلا به انبیا و شرایع آنان که افراد به مؤمن و کافر تقسیم می‌شوند. مؤمنان پس از پیروی از انبیا از هدایت خاص (مرحله دوم سنت هدایت) بهره‌مند می‌شوند، مثل: ازدیاد هدایت و ...

دوم: هدایت خاص: مخصوص اهل ایمان، آغاز ابتلای مقید که مخصوص اهل حق است برای سنجش میزان ایمان

هدایت عام ابتلای عام  هدایت خاص (مخصوص مؤمنان)   ابتلای خاص مؤمنان، برای تقرب بیشتر

«لَقَدْ مَنَ‏ اللَّهُ‏ عَلَى‏ الْمُؤْمِنینَ‏ إِذْ بَعَثَ فیهِمْ رَسُولاً مِنْ أَنْفُسِهِمْ یَتْلُوا عَلَیْهِمْ آیاتِهِ وَ یُزَکِّیهِمْ وَ یُعَلِّمُهُمُ الْکِتابَ وَ الْحِکْمَةَ وَ إِنْ کانُوا مِنْ قَبْلُ لَفی‏ ضَلالٍ مُبین‏»: آل عمران/164

3. ارتباط سنت هدایت با سنت اضلال

پس از «سنت هدایت عام»   «سنت ابتلای عام»، عده‌ای بجای پیروی از حق به دنبال باطل می‌روند.

خدا توفیق هدایت را از این افراد گرفته و آنها را به حال خود واگذار می‌کند = سنت اضلال

«فَریقاً هَدى‏ وَ فَریقاً حَقَّ عَلَیْهِمُ الضَّلالَةُ إِنَّهُمُ اتَّخَذُوا الشَّیاطینَ أَوْلِیاءَ مِنْ دُونِ اللَّهِ وَ یَحْسَبُونَ أَنَّهُمْ مُهْتَدُون‏»: اعراف/30

«سنت اضلال» از سنتهای مقید است که مختص کافران است.

4. سنت هدایت و سنت امداد

سنت امداد: خداوند انسانها را در رسیدن به آنچه اراده نموده‌اند به واسطه اموری کمک می‌کند.

اهل ایمان در پرتو هدایت عقل و انبیا راه مستقیم را انتخاب نموده و خدا به آنان کمک می‌کند.

اهل کفر را خداوند در راه رسیدن به اهدافشان یاری می‌کند که عذابی در قالب رحمت است.