درس چهارم
راه تحصیل ارزش‌های اخلاقی
ظاهری از زندگی دنیا را درک می‌کنند و ایشان از آخرت غافل‌‌اند.
بلکه دانش آنان درباره‌یآخرت پایان یافته است، بلکه در مورد آن در شک و تردیدند، بلکه از [دیدن] آن کورند.
خارج شدن از غفلت و اینکه غیر از امیال غریزی، حقایق دیگری هست که انسان باید به آنها پایبند باشد، زیرا از قدرت و اختیار او خارج نیست.
و بیشتر آنان جز از گمان پیروی نمی‌کنند [در صورتی که] محققاً گمان، [انسان را] ذره‌ای از حق بی‌نیاز نمی‌سازد.
و اگر از بیشتر کسانی که در زمین‌اند پیروی کنی، ترا از راه خدا گمراه کنند که جز گمان را دنبال نمی‌کند و جز تخمین نمی‌زنند.
إِنَّمَا یَخْشَى اللَّهَ مِنْ عِبَادِهِ الْعُلَمَاء؛(فاطر/28)از [میان] بندگان خدا، فقط علما خشیت خدا دارند.
وَجَحَدُوا بِهَا وَاسْتَیْقَنَتْهَا أَنفُسُهُمْ ظُلْمًا وَعُلُوًّا؛(ق/37) و به سبب ستم و برتری‌جویی بدان انکار ورزیدند، حال آنکه خودشان به آن یقین داشتند.
نتیجه: پس از کسب علم، باید به آن ایمان آورد.
نَسُوا اللَّهَ فَأَنسَاهُمْ أَنفُسَهُمْ؛(حشر/19) خدا را فراموش کردند و خدا نیز آنها را به «خود فراموشی» گرفتار کرد.
فراموشی خدا و غفلت از مبادی ایمان سبب می‌شود که انسان خود را فراموش کند.
آیا در زمین گردش نکرده‌اند تا دل‌هایی داشته باشند که حقیقت را با آن درک کنند، یا گوش‌هایی که با آن [ندای حق را] بشنوند؟ چراکه چشم‌های ظاهر نابینا نمی‌شود، بلکه دل‌هایی که در سینه‌هاست کور می‌شود.
آنچه را در این زمینه عقل می‌فهمد از عقلدریافت کنیم،
آنچه را عقل نمی‌فهمد از شرع دریافت کنیم.
درباره‌یآثار فعل و ترک کارهای نیک و بد بیندیشیم.
آثار دنیایی و آخرتی کارهای خوب و بد را با دقت بررسیکنیم.
قرآن برخی آثار را بیان کرده، ولی آثار اعمال انسان منحصر در آنها نیست؛ بلکه ظهور آنها از الطاف الهی است و سبب بیداری وی می‌شود.
به دلیل کارهایی که دست‌های مردم انجام داده‌اند، فساد در زمین و دریا ظاهر شد تا [خداوند، آثار] بعضی از کارهایشان را به آنان بچشاند، باشد که آنان [به راه درست] بازگردند.
آنچه ازمصیبت به شما می‌رسد، به سبب کاری است که دستانتان انجام داده است و [خداوند] از بسیاری [دیگر از آنها می‌گذرد و آنها را] می‌بخشد.
و اگر مردم آبادی‌ها ایمان آورده و تقوا [پیشه] کرده بودند، برکاتی از آسمان و زمین بر [روی] ایشان گشوده بودیم، ولکن تکذیب کردند، پس آنان را به سبب آنچه کرده بودند [بر] گرفتیم.
خداوند کسانی را که ایمان آورده و کارهای شایسته انجام دهند، وعده داده است که آنان را جانشین خود در روی زمین قرار دهد.
موسی به قوم خود گفت: از خدا یاری بجویید و شکیبا باشید که زمین از آنِ خداوند است و آن را به هر که از بندگانش بخواهد ارث می‌دهد و سرانجام از آنِ پرواپیشگان خواهد بود.
1. باید به حضور خداوند و این حقیقت بیندیشند که او ناظر و به همه‌یکارهای ما آگاه است.
2. درباره‌ینعمت‌های بزرگ و بی‌شمار خداوند بیندیشیم تا محبّت خود را در دل‌هایمان ایجاد کند و بر آن بیفزاید.
محبّت خدا و اولیای خدا نیرومندترین انگیزه‌ای است که در برابر همه‌ی گناهان، به انسان شکیبایی می‌دهد تا بر آنها پیروز شود. راه دستیابی به این محبّت‌ها اندیشیدن درباره‌ینعمت‌ها و لطف‌هاست.
موضوع :
نظر بدهید