خداوند سبحان بر تفصیل دو حالت اعلام فرمود با قولش:
10. (سَیَذَّکَّرُ مَنْ یَخْشى)
11. (وَ یَتَجَنَّبُهَا) از موعظه و تذکّر دورى میکند.
آن گاه نه در آن مىمیرد و نه زندگانى مىیابد.
(ثُمَّ لا یَمُوتُ فِیها وَ لا یَحْیى): آن گاه نمىمیرد پس راحت شود.
(وَ لا یَحْیى): و نه زنده میشود.
قَدْ أَفْلَحَ مَنْ تَزَکَّى (14)
رستگار آن کس که خود را پاک گردانید؛
(قَدْ أَفْلَحَ مَنْ تَزَکَّى)
و این مطلب به صورت مرفوع از ابى عبد اللَّه (ع) هم روایت شده است.
اشکال: اگر گفته شود چگونه این قول درست است و حال آنکه این سوره مکى است، و در مکّه نماز عید و زکات و فطره وجود نداشت.
جواب: احتمال دارد که اوائل سوره در مکّه نازل شده و پایانش که «قَدْ أَفْلَحَ مَنْ تَزَکَّى وَ ذَکَرَ اسْمَ رَبِّهِ فَصَلَّى»، در مدینه نازل شده باشد.
وَ ذَکَرَ اسْمَ رَبِّهِ فَصَلَّى (15)
و نام پروردگارش را یاد کرد و نماز گزارد.
(وَ ذَکَرَ اسْمَ رَبِّهِ فَصَلَّى)
لیکن [شما] زندگى دنیا را بر مىگزینید؛
سپس خداوند سبحان خطاب به کفّار کرده و فرمود:
سپس خداوند سبحان در امر آخرت ترغیب کرده و فرموده:
17. (وَ الْآخِرَةُ): سراى آخرت که بهشت است.
(خَیْرٌ): برتر.
(وَ أَبْقى) و باقىتر و دائمىتر از دنیاست.
و در حدیث آمده: «کسى که آخرتش را دوست بدارد بدنیایش ضرر میزند و کسى که دنیا را دوست بدارد به آخرتش ضرر رساند».
. (إِنَّ هذا لَفِی الصُّحُفِ الْأُولى):
صحیفههاى ابراهیم و موسى.
سپس خداوند سبحان بیان نموده که صحف اولى چیست و فرمود: (صُحُفِ إِبْراهِیمَ وَ مُوسى):
آیه دلالت دارد بر اینکه بر ابراهیم علیه السلام هم کتابى نازل شده، بر خلاف قول کسى که پنداشته است که کتاب نداشته است.
مفرد «صحف»: صحیفه است.
از ابوذر (ره) روایت شده که گفت؛ عرض کردم: یا رسول اللَّه انبیاء و پیامبران چند نفر بودند؟ فرمود: 124 هزار نفر.
پرسیدم، انبیاء مرسل چند نفر بودند؟ فرمود: 313 نفر و بقیهی نبی بودند (رسول نبودند)، گفتم آیا آدم پیغمبر بود؟ فرمود: آرى خداوند با او سخن گفت و او را به دست خود (قدرتش) آفرید.
اى اباذر چهار نفر از پیامبران عرب بودند: 1- هود 2- صالح 3- شعیب 4- پیغمبر تو،
گفتم یا رسول اللَّه چند کتاب از طرف خدا نازل شده؟ فرمود: 104 کتاب، 10 صحف از آنها را بر آدم فرستاد، و 50 صحیفه بر شیث نازل کرد و بر اخنوخ که ادریس باشد 30 صحیفه فرستاد، و او اولین کس بود که با قلم خط نوشت. 10 صحیفه حضرت ابراهیم و بعد تورات را (به موسى) و انجیل را (به عیسى) و زبور را (به داود) و قرآن را (به پیغمبر اسلام محمد صلّى اللَّه علیه و آله و سلّم).
و در حدیث آمده که در صحف ابراهیم علیه السلام آمده: براى عاقل شایسته است که حافظ زبانش و عارف به زمانش و توجه به شأن و مقامش داشته باشد.
قیل: که تمام کتب آسمانی در ماه رمضان نازل شده است.
موضوع :