شبهه 1- بناى بر قبور از مظاهر شرک یا راهى به سوى شرک است.

جواب:

1. شرک دو رکن دارد: الف) عمل انسان نشانه خضوع برای غیر خدا باشد. ب) اعتقاد به الوهیت یا ربوبیت آن چیز داشته باشد.

این دو رکن بر اساس آیات و روایات در مورد بنای بر قبور صادق نیست، زیرا بنای بر قبور به قصد تعظیم اولیای الهی با اعتقاد به الوهیت یا ربوبیت ایشان نیست.

2. دو نوع مقدمه: 1. مطلق مقدمه حرام، حرام نیست. 2. مقدمه موصله حرام است.

نتیجه: 1. اگر کسی بنای بر قبور را برای شرک بنا کند، حرام است. 2. اگر کسی برای تعظیم شعائر الهی، بر قبور بنایی بسازد، جایز بلکه مستحب است.

شبهه 2- بناى بر قبور از اعمال مشرکین است. «منهاج السنة، ج 1، ص 474»

جواب:

1. بنای قبور توسط مشرکین جهت تعظیم بزرگانشان به عنوان رب بوده، به همین دلیل اسلام ایشان را سرزنش نموده و این برخلاف بنای بر قبور اولیای الهی است. «ر. ک. مقالات الکوثرى، ص 246 به نقل از شرح صحیح مسلم/ آبى مالکى، ج 2، ص 234»

2. مطلق تشبّه به مشرکین و کفار حرام نیست، مگر در امور اختصاصى و شعائر آنان خصوصاً به قصد احیاى شعائر و آیین کفار...

3- بناى بر قبور بدعت منکر است.

جواب:

بدعت دو رکن دارد: 1. زیاده یا نقیصه در دین 2. نبودِ دلیل عام یا خاص بر امر حادث.

در جواز بناى بر قبور الف) هم دلیل خاص داریم که سنت و سیره سلف از مسلمین است ب) هم دلیل عام.

4- ادعاى اجماع‏

علماى وهابى:«بناى بر قبور اجماعاً ممنوع است؛ به جهت صحت روایاتى که در منع از آن وارد شده است» «جریدة ام القرى، تاریخ 17 شوال 1344»

جواب:

1. اجماعى که ادعا مى‏کنند بی‌اعتبار است.

2. در اجماعى که ادعا شده سه احتمال است:

الف- اجماع تقدیرى: روایاتی که علما به مضمون آن فتوا می‌دهند. این فرض باطل است، زیرا این احتمال فرع صحت حدیث از حیث سند و تمامیّت از حیث دلالت است، که هر دو ناتمام است.

ب- اجماع محقق: همه علما از حیث حدوث و بقا فتوا به تحریم داده‌اند. این احتمال هم باطل است، زیرا:

 1. بحث غالب علما در مورد بنا بر مطلق قبور است در حالى که بحث ما در قبور اولیاى الهى است. ما نیز در قبور غیر اولیا کراهت را قبول داریم. 2. غالب علما قائل به کراهت‏اند نه حرمت و حتى برخى تصریح به عدم کراهت دارند.

ج- اجماع (سیره عملى مسلمین): از زمان وفات پیامبرs تاکنون:مسئله بناى بر قبور از سیره و سنت همیشگى مسلمین بوده است.

قائلین به عدم حرمت‏ (نیازی نیست)

1- عبدالرحمن جزیرى: «کراهت دارد که بر روى قبر، قبه یا بنا ساخته شود.» «الفقه على المذاهب الاربعة، ج 1، ص 421»

2- امام نووى: «بناى بر قبور اگر در ملک بانى باشد مکروه و اگر در مقبره‏اى باشد که راه مردم است حرام است.» «شرح صحیح مسلم، نووى، ج 7، ص 27 کتاب الجنائر»

3- مالک بن انس (رئیس مذهب مالکیه): «کراهت دارم که قبور، گچ مالى شده و بر آن، بنا شود ....» «مقالات الکوثرى، ص 247، به نقل از« المدونة الکبرى ج 1 ص90»

4- شافعى: «دوست دارم که روى قبر بنایى نشود و نیز گچ مالى نگردد، زیرا این عمل زینت کارى است و قبر جاى این امور نیست.» «همان، به نقل از کتاب« الأمّ»، ج 1 ص 246»

5- ابن حزم: «اگر بر روى قبر بنا یا ستونى ساخته شود کراهت ندارد.» «المحلّى، ج 5، ص 133»

6- نووى بناى بر قبور را مکروه مى‏داند ولى مى‏گوید: «به ابوحنیفه نسبت داده شده که کراهت ندارد.» «المجموع، ج 5، ص 298»

تمام فتاوای مبتنی بر کراهت در مورد بنا بر قبر فرد عادى است، ولى اگر بنا بر قبر اولیاى الهى باشد از این کراهت مستثناست.

5- استدلال به برخى از احادیث‏

عمده استدلال وهابیون بر حرمت بناى بر قبور روایاتى است که از طریق اهل سنت وارد شده:

1- حدیث ابى‏الهیاج‏

الف) سند: ضعیف

ب) دلالت: دارای اشکالات متعدد: