رجعت
رجعت در لغت و اصطلاح و قرآن

 

•رجعت در لغت به معنای بازگشت می‌باشد.
•رجعت در اصطلاح: مراد از آن در فرهنگی شیعی، بازگشت جماعتی از امت اسلامی به زندگی بعد از ظهور امام مهدی عجل الله تعالی فرجه الشریف و قبل از قیام قیامت است.
•آیات دال بر رجعت:
•قرآن کریم قبل از هر چیزی به وجود مسأله رجعت در فرهنگ اسلامی شهادت می‌دهد، خداوند سبحان در سوره نمل آیه/83 می‌فرماید: «وَ یَوْمَ نَحْشُرُ مِنْ کُلِّ أُمَّةٍ فَوْجاً مِمَّنْ یُکَذِّبُ بِآیاتِنا فَهُمْ یُوزَعُون: و آن روز که از هر امّتى، گروهى از کسانى را که آیات ما را تکذیب کرده‏اند محشور مى‏گردانیم، پس آنان نگاه داشته مى‏شوند تا همه به هم بپیوندند». و در آیه 87 سوره نمل می‌فرماید: «وَ یَوْمَ یُنْفَخُ فِی الصُّورِ فَفَزِعَ مَنْ فِی السَّماواتِ وَ مَنْ فِی الْأَرْضِ إِلَّا مَنْ شاءَ اللَّهُ وَ کُلٌّ أَتَوْهُ داخِرِینَ: و روزى که در صور دمیده شود، پس هر که در آسمانها و هر که در زمین است به هراس افتد، مگر آن کس که خدا بخواهد و جملگى با زبونى رو به سوى او آورند». یعنی بعد از نفخ صور همه‌ی انسانها بدون استثنا به فزع می‌افتند.

 

رجعت در قرآن:
•آیه‌ی اول «وَ یَوْمَ نَحْشُرُ مِنْ کُلِّ أُمَّةٍ فَوْجاً مِمَّنْ یُکَذِّبُ بِآیاتِنا فَهُمْ یُوزَعُون :83/نمل) از زنده شدن گروهی از مردم در روز اول خبر می‌دهد.
•آیه دوم (وَ یَوْمَ یُنْفَخُ فِی الصُّورِ فَفَزِعَ مَنْ فِی السَّماواتِ وَ مَنْ فِی الْأَرْضِ إِلَّا مَنْ شاءَ اللَّهُ وَ کُلٌّ أَتَوْهُ داخِرِینَ : 87/نمل) از زنده شدن تمامی مردم خبر می‌دهد.
• از آن چیزهایی که روشن می‌کند که همانا روز اول غیر از روز قیامت است و این دو روز متفاوت هستند.
•پس همچنانکه می‌بینیم، قرآن به وضوح از دو روز سخن می‌گوید، و به تحقیق روز دوم را بر روز اول عطف کرده. از آن چیزهایی که روشن می‌کند که در اینجا دو حشر و بازگشت به زندگی بعد از مرگ است.
•ثانیا: آیه اول سخن می‌گوید از زنده شدن گروهی از مردم و طبیعی است که مثل این روز امکان ندارد که روز قیامت باشد، برای اینکه مردم در این روز (قیامت) همگان محشور می‌شوند.
•همچنانکه خداوند در آیات 93 تا 95 سوره مریم فرموده:

«إِنْ کُلُّ مَنْ فِی السَّماواتِ وَ الْأَرْضِ إِلَّا آتِی الرَّحْمنِ عَبْداً *هر که در آسمانها و زمین است جز بنده‏وار به سوى (خدای) رحمان نمى‏آید. 93

 لَقَدْ أَحْصاهُمْ وَ عَدَّهُمْ عَدًّا *: و یقیناً آنها را به حساب آورده و به دقت شماره کرده است .94

 وَ کُلُّهُمْ آتِیهِ یَوْمَ الْقِیامَةِ فَرْداً * و روز قیامت همه آنها تنها، به سوى او خواهند آمد. 95

•همچنانکه خداوند متعال در آیه‌ی دیگری می‌فرماید: «وَ حَشَرْناهُمْ فَلَمْ نُغادِرْ مِنْهُمْ أَحَداً: و آنان را گرد مى‏آوریم و هیچ یک را فرو گذار نمى‏کنیم‏».
•پس از مقارن کردن آیه 83/ نمل و آیات 93 تا 95 سوره مریم و 47 /سوره کهف نتیجه گرفته می‌شود که بین مضامین آنها اختلاف وجود دارد: اینکه عالم بشری در انتظار دو روز است، روزی که در یکی از آن دو روز برخی از مردم محشور می‌شوند و در روز دیگر تمامی مردم بدون استثنا محشور می‌شوند.
•روایاتِ مرتبط با رجعت در شیعه تعلق دارد به آنچه بعد از ظهور امام مهدی علیه السلام و قبل از روز قیامت واقع می‌شود.
•همانا بازگشت گروهی از صالحین و ظالمین قبل از روز قیامت اصلا امر عجیبی نیست، برای اینکه مثل همان در امتهای پیشین واقع شده، زمانیکه برخی از مردم به زندگی بار دیگر بازگشته‌اند، سپس بعد از آن، بار دوم مرده‌اند.
•همانا بازگشت برخی به زندگی دنیوی بعد از مرگ نه مخالف حکم عقل است و نه معارض نقل. همچنانکه قبلا گفتیم از مواردی که قرآن کریم تصریح می‌کند که نظیر آن در امتهای گذشته واقع شده است، و این بهترین دلیل بر امکان وقوع رجعت است.
•علاوه بر اینکه رجعت با تناسخ تفاوت دارد و تشبیه اولی (رجعت) به دومی (تناسخ) تشبیه کاملا اشتباهی است، برای اینکه تناسخ یعنی: 1. بازگشت روح و نفس به زندگی بعد از مردن بار دیگر به صورت ابتدایی از مرحله‌ی نطفه و 2. تعلق آن به بدنی دیگر، در حالیکه مثل این دو امر باطل در رجعت هرگز اتفاق نمی‌افتد.
•همانا حکم رجعت ـ از این جهت ـ شبیه‌ترین چیز است به بازگشت مردگان به زندگی در امتهای گذشته و به معاد جسمانی که در قیامت واقع می‌شود.  و در حقیقت همانا «رجعت» مظهر کوچکی از قیامتِ نهاییِ حقیقیِ بزرگ است که همه‌ی انسانها در آن بدون استثنا محشور می‌شوند. 


موضوع :