رجعت: بازگشت عده ای از اولیای الهی و دشمنان اهل بیت (که از دنیا رفتهاند) به دنیا، پس از ظهور مهدى موعود علیه السلام و تشکیل حکومت عدل الهى در سراسر جهان
قول به رجعت از عقاید امامیه
1- شیخصدوق: «ما درباره رجعت معتقدیمکهاین حادثه در آیندهاىنهچندان دور اتفاق خواهد افتاد». «اعتقادات صدوق»
2-شیخمفید: «خداوند متعال گروهى از امت محمد صلى الله علیه و آله را بعد از وفاتشان و قبل از روز قیامت محشور خواهد نمود و این مذهب از مختصات آل محمدصلى الله علیه و آلهاست و قرآن نیز بر آن شاهد است». «بحارالانوار، ج 53، ص 136 (به نقل از المسائلالسرویة، ص 32)»
3-سیدمرتضى: «از باورهاىشیعهامامیه آن است که خداوند متعال هنگام ظهور امام زمان، مهدىعلیهالسلامگروهى از شیعیانرا که از دنیارفتهاندبازمىگرداندتا به ثواب یارى و نصرت آن حضرت نائل شده و دولت آن حضرت را مشاهده نمایند. هم چنینگروهى از دشمنان را بازمىگرداند تا انتقامش را از آنان بستاند». «بحارالانوار، ج 53، ص 138 (به نقل از رسائلالمرتضى، ج 1، ص 25)»
4- شیخمحمدرضا مظفر: «آنچهشیعه در باب رجعت به آن اعتقاد دارد آن است که خداوند متعال گروهى از اموات را قبل از روز قیامت در همان صورتهایىکهبودهاندبازمىگرداند: عدهاى را عزیز و برخىدیگر را ذلیلمىگرداند ... و این رجعت هنگام ظهور مهدى آل محمدصلى الله علیه و آله است». «عقائدالامامیة، ص 108»
تقسیمى از رجعت
1- رجعت معنوى (اخروى): در فلسفه و حکمت ثابت شده کهتمام اشیا و موجودات، در حال رشد و تکاملِمستمرند و دائماً بهسوىکمالمطلق و نقطه آغازینىمتوجهاندکه از آنجا به این عالم آمدهاند، به دلیل:
این معنا از رجعت، مورد اتفاق مسلمانان است.
2- رجعت مادى و ظاهرى (دنیوى): رجوع اموات به دنیابراى از سرگیرى اعمال. (با اشارات قرآنی) «بحث حولالرجعة، ص 8- 12»
رجعت؛ اعتقاد ضرورى مذهب
1- شیخ حرّ عاملى: «همانا ثبوت رجعت نزد همه علماى معروف و مصنفین مشهور از ضروریات مذهب امامیهاست، بلکهحتى عامه نیزمىدانندکهاینعقیده از مذهب شیعه است». «الإیقاظ من الهَجعة بالبرهان على الرجعة، ص 60»
2- علامه مجلسى: «اگر مثل اینروایات در عقیده رجعت متواتر نباشد، پس در چه موضوعىمىتوانادعاى تواتر نمود ...». «بحارالانوار، ج 53، ص 123»
3- علامه مجلسى: «همانا اعتقاد به رجعت در همه عصرها مورد اجماع شیعهبوده است، و همین مسئله همانند خورشید در وسط روز بین آنان مشهور است». «بحارالانوار، ج 53، ص 123»
4- علامه طباطبائى: «همانا روایات رجعت از طرق اهل بیتعلیهالسلامبهطورتواتر معنوىبه ما رسیده است». «المیزان، ج 2، ص 107.»
5- شیخ حر عاملى: «همانا نویسندگانىکهروایات رجعت را در کتابهاى مستقل یاغیرمستقلجمع نمودهاند به حدّى است که از هفتاد کتابتجاوز مىکند، و این خود دلیلى بر قطعیت اعتقاد به رجعت نزد شیعه است». «الایقاظ، ص 45»
1-وجود روایات فراوان در موضوع رجعت
2-ارتباط رجعت با امامت و اشاره به ظلمهایی که به ائمه شده و ایشان در عصر امام مهدی بازگشته و حکومت خواهند کرد؛
3-رجعت از اشراط الساعه است؛ و اشراط الساعه و علائم قیامت، مربوط به معاد است.
(قال الصادق علیه السلام: ایام الله ثلاث?، یوم یقوم القائم، یوم الکر?، یوم القیام? «تفسیر قمی، ج1، ص 367»)
4- رجعت زمینهساز اعتقاد به معاد است.
5-ارتباط رجعت با ثواب و عقاب؛ در رجعت نشانههایى از عقاب و ثواب براى کافران و مؤمنان خواهد بود.
6- رجعت تجلّى امامت امامان شیعه است.
1- رجعت همانند تمثلاتى براى ارواح مؤمنین و ائمه اهل بیت علیهم السلام است که از دنیا رفته و دوباره روح آنان ظهور کرده و تصرفاتى در این عالم خواهند نمود. (فیض کاشانى، محقق شاهآبادى و میرزا ابوالحسن رفیعى قزوینى )
بسیارى از علما، امثال مجلسى و شیخ حر عاملى و دیگران آنرا بهجهت مخالفت با ظواهر ادلّه مردود مىدانند.
2- رجعت همان ظهور امام زمان علیه السلام است و اطلاق رجعت به آن به اعتبار رجوع آن حضرت به مردم بعد از غیبت، یا رجوعِ عالَم به حق و عدالت بعد از انحراف است.
اگر اصل این معنا صحیح باشد، اطلاق رجعت به آن، خلاف ظواهر ادله است.
3- رجوع برخى از اموات به دنیا؛ خصوصاً مؤمنان و کافران محض.
4- رجوع برخى از امامان شیعه، همانند امام على علیه السلام و امام حسین علیه السلام و برخى از مؤمنان و کافران محض.
5- رجوع تمام امامان شیعه به ترتیب یا به عکس با برخى از مؤمنان و کافران. (آرمان الهی در مورد هیچیک از امامان شیعه محقق نشد، ظاهرا ایشان برمی گردند تا آرمان خویش را تحقق بخشند).
قول اخیر ظاهراً بنا بر آنچه از مجموعه روایات استفاده مىشود، به حقیقت نزدیکتر است.
موضوع :